سبدگردانی، هنر و علم انتخاب و نظارت بر گروهی از سرمایهگذاریها است که اهداف بلندمدت مالی را مطابق ریسکپذیری مشتری برآورده میکند. بر اساس تعریف بند 17 ماده 1 قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران، سبدگردان، شخص حقوقی است که در قالب قراردادی مشخص و به منظور کسب انتفاع، بـه خرید و فروش اوراق بهادار برای سرمایه گذار میپردازد. طبق بند 33 ماده 1 قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران، همچنین بر اساس تعریف بند 5 ماده 1 دستورالعمل تاسیس و فعالیت سبدگردان، به مجموعهای از داراییهای مالی (اعم از وجه نقد و اوراق بهادار) که از محل وجوه سرمایهگذاران خریداری میشود و به مشتری معینی تعلق دارد، سبد اختصاصی گفته میشود.
در واقع سبدگردان یکی از انواع واسطههای مالی است که به عنوان نماینده سرمایهگذار و به نام سرمایهگذار به سرمایهگذاری در اوراق بهادار مجاز میپردازد که این عمل در قالب مفهوم سبدگردانی اختصاصی به این معناست که برای هر فردی متناسب با ریسکپذیری و موقعیت فرد سرمایهگذاری انجام میشود. سنجش ریسک پذیری سرمایهگذار توسط تحلیلگر شرکت با کمک سؤالاتی استاندارد (که قبلا از طرف سازمان بورس اوراق بهادار طراحی گردیده) از شخص سرمایهگذار، وضعیت درآمدی و هزینه وی، هدف شخص از سرمایهگذاری و مواردی از این دست صورت میپذیرد. سرمایهگذار مختار است که نتیجه ارزیابی سطح ریسک پذیری را بپذیرد یا خیر، در نهایت پس از توافق طرفین بر روی نتیجه پرتفوی مناسب سرمایهگذار تشکیل میشود.
همچنانکه هر سرمایهگذار حقیقی یا حقوقی میتواند رأساً نسبت به سرمایهگذاری در بازار سرمایه و بورس اقدام نماید، مزایای مراجعه به شرکتهای سبدگردان برای مدیریت سرمایهگذاری در بورس عبارت است از:
بر اساس ابلاغیه شماره ۱۲۰۲۰۰۹۱ سازمان بورس و اوراق بهادار نهادهای مالی دارای مجوز سبدگردانی مجازند منابع سبدهای تحت مدیریت خود را در موارد زیر سرمایهگذاری نمایند:
کارمزد سبدگردانی براساس مقررات و مصوبات سازمان بورس و اوراق بهادار و قرارداد منعقد شده با مشتریان محاسبه میشود. کارمزد خدمات سبدگردانی در دو بخش "کارمزد مبتنی بر داراییهای سبد (کارمزد ثابت)" و "کارمزد مبتنی بر عملکرد سبدگردان (بر مبنای درصدی از مازاد بازدهی سبد اختصاصی نسبت به ارقام تعیین شده در قرارداد)" اخذ خواهد شد.